Çağlar Boyu Kölelik

Batılı araştırmacıların, özellikle son yıllarda antik devrin siyasal yönünden çok sosyo-ekonomik yapısına ilişkin çalışmalara yöneldikleri gözlenmektedir. Artık tarih araştırmalarını «önemli siyasal olayları kronolojik sıra içinde ardı ardına dizmek» gibi gören zihniyet terk edilmiş, bu olayları yaşayan insanoğlunun günlük yaşamı, düşünceleri, sorunları ve inançları üzerine eğilen araştırma tarzı ön plana çıkmıştır. Bu nedenle, antik toplum nüfusunun neredeyse yarısının köle olduğu bilindiğine göre, kölelik kurumunun nasıl işlediğim ve kölelerin sosyal ve kültürel yaşamda aldıkları rolü bilmeksizin sağlıklı bir ilkçağ tarihi yazmak olanaksızdır. Gerçekten, köle gücüne dayalı üretim biçimini «karakteristik ekonomik yapılanma türlerinden biri» olarak gören Marx'dan bu yana çok sayıda bilim adamı kölelik sorununa yönelmiş ve alanda hayli kapsamlı araştırmalar yapılmıştır. Ancak gün geçtikçe ortaya çıkan yeni arkeolojik ve papyrolojik belgeler kölelik sorununa yeni boyutlar kazandırmakta ve bu konudaki tartışmalar süreceğe benzemektedir.

Son yıllarda görülen umut verici kıpırdanmalara rağmen, ülkemizde antik uygarlıkları aydınlatmağa yönelik yayın etkinlikleri hayli yetersizdir. Kuşkusuz, üniversitelerimizde bu konuda değerli akademik çalışmalar yapılmaktadır; ancak bu konuda bilim adamlarımıza düşen diğer önemli bir görev de, geçmişin kültür mirasını tanıtan ve insanımıza tarih bilinci aşılayacak türde, kitlelere seslenen, kolay anlaşılabilecek yayınlar yapmak ve böylece antik uygarlıklara karşı var olan yabancılaşmayı ortadan kaldırmaktır. Unutmamalı ki, ülkemizdeki kültür hazinesini korumanın yolu yasaklamalardan değil, onları tanıtmaktan ve önemlerini kavratmaktan geçer. İşte burada sunulan araştırmada, her düzeyden insana köleci Yunan ve Roma toplumları hakkında kolay anlaşılabilir bir bilgi demeti sunmayı amaçladık. Bu amaçla, akademik olmaktan uzaklaşma pahasına, dipnot vermekten kaçınarak kolay okunabilir bir metin ortaya koymağa çalıştık.

Bu araştırmada, büyük bir kısmı henüz dilimize çevrilmemiş 70 kadar antik devir yazarından, papyruslardan ve yazıtlardan yararlandık. Zorunlu olmadıkça yorum yapmaktan kaçınarak, Yunan, Roma ve Bizans toplumlarındaki köleci düzeni birer «efendi» ya da «köle» olarak bizzat yaşayan yazarları konuşturmağa özen gösterdik. Eserlerinden alıntılar yaptığımız antik devir yazarları ve metinde (*) işareti ile belirlediğimiz, açıklama gerektiren bazı teknik ifadeler hakkındaki kısa bilgiyi kitabın sonuna ekledik. Öte yandan, antik cografî bölgeyi içeren bir harita ile, kölelikle ilgili bazı önemli arkeolojik buluntuların resimlerini vermek suretiyle, kitapta sunulan bilgileri somutlaştırmayı amaçladık.

Ülkemizdeki yetersiz kitaplık koşulları nedeniyle, başta Roma hukuku kaynakları, Bizans devri yazarları ve papyrolojik kaynaklar olmak üzere, birçok antik devir kaynaklarının orijinallerine ulaşmak mümkün olamadı. Bu nedenle, sözünü ettiğimiz bu kaynaklardan yapılan alıntıları Th. Wiedemann'in Greek and Roman Slavery (London 1981) isimli eserinden çevirerek sunduk. 

Prof. Dr. Hasan Malay

Dizisi: Felsefe Dizisi
Türü: Felsefe 
Düzelti: Nuran Demir / Nurten Sıcakyüz
Cilt Bilgisi: Amerikan cilt
Kağıt Bilgisi: Enzo Cremy
Basım Tarihi: Ekim 1995
Sayfa Sayısı: 360
Kitap Boyutları: 13,5x 19,5 cm
ISBN No: 978-975-520-021-7
Barkod No: 9789755200217